Ko je kvalifikovano novozaposleno lice?
Novim izmenama zakona koje su stupile na snagu 14.12.2019. godine uveden je pojam „kvalifikovanog novozaposlenog lica“ u smislu ostvarivanja olakšica za zapošljavanje.
Kvalifikovano novozaposleno lice definisano je sa aspekta Zakona o porezu na dohodak građana (član 21ž) kao i Zakona o doprinosima za obavezno socijalno osiguranje (član 45đ).
Prema navedenim zakonima olakšice su sledeće:
- do 31.12.2020. godine poslodavac ne plaća 70% poreza na zarade i 100% doprinosa za PIO;
- do 31.12.2021. godine poslodavac ne plaća 65% poreza na zarade i 95% doprinosa za PIO;
- do 31.12.2022. godine poslodavac ne plaća 60% poreza na zarade i 85% doprinosa za PIO;
Potrebni uslovi za kvalifikovano novozaposleno lice
Da bi se lice smatralo kvalifikovanim novozaposlenim licem mora da ispunjava dva uslova kumulativno:
- Da u toku 2019. godine lice „nije imalo status osiguranika zaposlenog, odnosno osiguranika samostalnih delatnosti koji je osnivač odnosno član privrednog društva koji je u radnom odnosu u privrednom društvu“
Lice koje je bilo u radnom odnosu, makar i jedan dan u toku 2019. godine ne ispunjava uslove da bude kvalifikovano novozaposleno lice. Takođe ukoliko je lice bilo osnivač privrednog društva i istovremeno zaposleni u tom svom privrednom društvu, makar i jedan jedni dan u toku 2019. godine, ne isunjava uslov da bude kvalifikovano novozaposleno lice.
Ovo, sa druge strane, praktično znači da je lice moglo biti preduzetnik (preduzetnik paušalac ili preduzetnik koji vodi poslovne knjige) u toku cele 2019. godine, ili u delu 2019. godine. Takođe, lice je moglo biti nezaposleno u toku cele 2019. godine; Ili ako je u jednom delu godine lice bilo nezaposleno a u drugom delu preduzetnik, opet ispunjava uslov.
- Da se lice zaposli odnosno da stekne „status osiguranika zaposlenog, odnosno osiguranika samostalnih delatnosti koji je osnivač odnosno član privrednog društva koji je u radnom odnosu u privrednom društvu“ u periodu od 01. jauara 2020. godine do 30.aprila 2020. godine.
Ovaj uslov važi za lica koja su bila preduzetnici tokom 2019. godine (u jednom delu 2019. godine ili tokom cele 2019. godine).
Lica koja su bila nezaposlena tokom cele 2019. godine mogu da steknu status osiguranika zaposlenog do 31. decembra 2020. godine da bi se smatrala kvalifikovanim novozaposlenim licima.
Olakšice ostvaruje poslodavac!
Olakšice za kvalifikovano novozaposleno lice ostvaruje poslodavac. Da bi poslodavac mogao da koristi olakšice mora da poveća broj zaposlenih u odnosu na broj koji je imao 31.12.2019. godine.
Na primeru to znači da ukoliko je poslodavac imao 10 zaposlenih na dan 31.12.2019. godine, i u toku 2020. godine zaposli 5 kvalifikovanih novozaposlenih lica, znači ima ukupno 15 zaposlenih. U skladu sa tim olakšice može koristiti za svih 5 novozaposlenih lica. Ukoliko se desi u toku godine da jedan zaposleni napusti poslodavca, pa poslodavac sada ima 14 zaposlenih, olakšice može koristiti za 4 zaposlena. Olakšice gubi za ono kvalifikovano novozaposleno lice sa kojim je ranije zasnovao radni odnos.
Novoosnovano pravno lice
Olakšice može koristiti i novoosnovano pravno lice u toku 2020. godine, i u tom slučaju ne postoji uslov o broju zaposlenih u odnosu na 31.12.2019. godine. Međutim, ovo pravno lice ima uslov o broju zaposlenih na dan 31.12. u odnosu na godinu u kojoj je osnovano.
Posmatrajući prethodni primer to praktično znači da ukoliko je lice osnovano u 2020. godini, i na dan 31.12.2020. godine imalo je 10 zaposlenih (nije bitno da li su kvalifikovana novozaposlena lica ili ne). Ukoliko u toku 2021. godine zaposli još 5 lica, i sada ima ukupno 15 zaposlenih lica, za svih 5 lica može da koristi olakšice (naravno ukoliko su to kvalifikovana novozaposlena lica). Ukoliko se u toku godine desi da jedan zaposleni napusti poslodavca, pa sada ostane 14 zaposlenih, olakšice može koristiti za 4 dodatna zaposlena u 2021. godini.
Detaljnije sagledavanje poreskih olakšica sa aspekta dosadašnjeg preduzetnika paušalca možete pročitati OVDE
Autor teksta: Gordana Aritonović, poreski savetnik, psk.rs
